Bệnh Viêm Tụy ở thú cưng là kết quả của việc giải phóng các Enzyme tiêu hóa không phù hợp của tuyến tụy, đây là bệnh đa yếu tố gồm nhiều nguyên nhân, như giống (schnauzers toy), tuổi (trên 5 năm), bệnh nội tiết (hyperadrenocorticism, suy giáp, tăng triglyceride máu, tăng calci máu), béo phì, các thuốc đang dùng (sulfonamid, azathioprine) và bị chấn thương.
Những yếu tố nguy cơ ở mèo bao gồm giống (mèo Xiêm), tuổi (trên 7 tuổi), chấn thương và bệnh đồng thời (viêm ruột mãng tính IBD, viêm phúc mạc mãn tính FIP, gan nhiễm mỡ lipidosis, viêm đường mật ,viêm tụy). Các trường hợp mèo bị nhiễm ký sinh trùng toxoplasmosis, sán lá gan hoặc sán lá tụy đều gia tăng tỉ lệ viêm tụy trên mèo.
Những dấu hiệu lâm sàng của bệnh bao gồm từ lờ đờ nhẹ đến nôn mửa nghiêm trọng, suy đa tạng, nhiễm toan huyết và tử vong nhanh trong vòng 7 ngày nếu không được cứu chữa đúng cách. Chẩn đoán thường là thử thách cho Bs, phải kết hợp hồ sơ bệnh án với khám lâm sàng và chẩn đoán phi lâm sàng mới có thể kết luận chính xác được nguyên nhân gây viêm tụy. Khi điều trị bệnh Bs phải kết hợp nhiều biện pháp: chăm sóc hỗ trợ, kiểm soát đau, hỗ trợ dinh dưỡng và điều trị các bệnh đồng thời. Kết quả cũng rất thay đổi và bệnh có thể tái phát lại mà không có cảnh báo trước…
Nguyên nhân bệnh viêm tụy ở thú cưng
Thông thường, các Enzym tiết ra từ tuyến tụy được duy trì ở trạng thái không hoạt động đi qua ống tụy, dẫn đến tá tràng và thực hiện phân hủy Protein, tinh bột, chất béo đi qua dạ dày. Khi các Enzym này đi đến ruột non, chúng được kích hoạt để tiêu hóa thức ăn. Khi chó bị viêm tụy, các Enzym này sẽ được kích hoạt ngay tại tuyến tụy thay vì ruột non, chúng bắt đầu thực hiện chức năng tiêu hóa ngay tại tuyến tụy gây các mô tại tuyến tụy bị viêm và lan sang các cơ quan khác.
Bệnh viêm tụy ở thú cưng có thể xuất hiện do béo phì, chế độ ăn dư thừa chất béo, các bệnh về rối loạn nội tiết. Tuy nhiên, đa số trường hợp mắc bệnh đều do nguyên nhân tự phát. Các dấu hiệu lâm sàng của bệnh bao gồm từ lờ đờ nhẹ đến nôn mửa nghiêm trọng, suy đa tạng, nhiễm toan huyết và tử vong nhanh trong vòng 7 ngày nếu không được cứu chữa đúng cách.
- Dấu hiệu lâm sàng ở chó bao gồm chán ăn, nôn mửa, tiêu chảy, đau bụng và đôi khi sốt.
- Dấu hiệu ở mèo bao gồm lờ đờ (100%), chán ăn (97%), mất nước (92%) vàng da (64%) nôn (35%) tiêu chảy (15%).
- Các ca viêm tụy luôn thấy giảm cân. Đôi khi thấy bụng gò lên sờ vào giống có khối u trong bụng. Dấu hiệu trên mèo thường khó nhận biết qua khám lâm sàng vì mèo có khả năng che dấu bệnh cao gấp 10 lần so với chó. Chẩn đoán bệnh viêm tụy thường là thử thách cho bác sĩ vì phải kết hợp hồ sơ bệnh án với khám lâm sàng và chẩn đoán phi lâm sàng mới có thể kết luận chính xác được nguyên nhân gây viêm tụy.
Khi điều trị bệnh bác sĩ phải kết hợp nhiều biện pháp: chăm sóc hỗ trợ, kiểm soát đau, hỗ trợ dinh dưỡng và điều trị các bệnh đồng thời. Kết quả cũng rất thay đổi và bệnh có thể tái phát lại mà không có cảnh báo trước.
Triệu chứng, dấu hiệu, phòng bệnh
Có nhiều triệu chứng được quan sát thấy ở con chó nếu chúng mắc viêm tụy, bao gồm:
- Sốt
- Nôn mửa
- Tiêu chảy
- Chán ăn
- Giảm cân (thường gặp ở mèo)
- Mất nước
- Mệt mỏi và chậm chạp
- Đau bụng nhẹ đến nặng (có thể trở nên nặng hơn sau khi ăn)
- Ủ rũ
- Tăng nhịp tim
- Khó thở
Ngoài ra, bệnh viêm tụy ở chó/mèo còn có thể gây ra một số biến chứng như: Đái tháo đường, tắc nghẽn ống mật gây vàng ra, hình thành các cục máu đông trong mạch máu, suy tuyến tụy,… Đây là các biến chứng nguy hiểm và có ảnh hưởng trực tiếp, nhanh chóng đến sức khỏe và tính mạng của chó nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.